Sport to zdrowie – większość osób myśli o zdrowiu fizycznym, o dobrej kondycji, wpływie ruchu na układ oddechowy czy krążenia, rzadziej o zdrowiu psychicznym.
A aktywność fizyczna ma wpływ także na
- układ nerwowy,
- na zdrowie psychiczne oraz
- ogólne samopoczucie.
Regularna, umiarkowana aktywność fizyczna pomaga utrzymać dobrą kondycję
i samopoczucie –
- oddech przyspiesza (podczas wysiłku organizm potrzebuje nawet do 15 razy więcej tlenu niż w czasie spoczynku),
- płuca pracują efektywniej, organizm jest lepiej dotleniony i zwiększa się maksymalne wykorzystanie tlenu ,a sprawniejszy układ oddechowy,
- to więcej tlenu we krwi.
Serce staje się sprawniejsze, wydajniejsze i zdrowsze, po pewnym czasie obniża się tętno spoczynkowe oraz ciśnienie krwi, dochodzi też do rozrastania się sieci włosowatych naczyń krwionośnych dystrybuujących krew do tkanek (zaopatrujących także układ nerwowy). Ponadto mięśnie, stawy i kości stają się silniejsze, bardziej wytrzymałe.
- Aktywność fizyczna wiąże się z lepszym wykorzystywaniem glukozy i zmniejszeniem insulinooporności tkanek, co nie tylko wpływa na utratę zbędnych kilogramów, ale też na lepszą gospodarkę energetyczną organizmu.
Wpływ sportu na układ nerwowy, zwłaszcza na mózg, ze względu na:
- lepsze wykorzystanie glukozy,
- zwiększony przepływ krwi,
- rozwój nowych komórek mózgowych oraz
- wyzwalanie neuroprzekaźników, mających duże znaczenie w kontrolowaniu nastroju.
Sport działa na psychikę w wieloraki sposób:
- pomaga się odstresować,
- porzucić natrętne myśli, zapomnieć o zmartwieniach, ale też wprowadza
- realne, fizyczne zmiany w komórkach mózgu.
Ćwiczenia odbierane są jako moment stresu – uruchamiany jest więc mechanizm walki i ucieczki. Aby chronić mózg przed stresem:
- uwalniane zostaje białko BDNF (Brain-Derived Neurotrophic Factor) zawierające element ochronny i naprawczy dla neuronów pamięci
(dzięki wysokiej jakości BDNF uczymy się szybciej, pamiętamy lepiej, starzejemy się wolniej i szybko włączamy mózg. Białko to, jak wskazują najnowsze badania, może zwiększać plastyczność mózgu, tłumić zapalenie mózgu, działać jako naturalny lek przeciwdepresyjny, przeciwdziałać negatywnym skutkom stresu na mózg i chroni mózg przed chorobami neurodegeneracyjnymi).
- wydzielane są też endorfiny oraz inne neuroprzekaźniki chroniące mózg
i odpowiedzialne za: poprawę nastroju, uczucie euforii i zmniejszenie bólu związanego z ćwiczeniami. - komórki nerwowe namnażają się i wzmacniają.
- ćwiczenia wywołują szereg mechanizmów zapewniających zdrowie neuronów
i lepszą pracę całego układu nerwowego.
Brak aktywności lub niewielka aktywność ma taki sam zły wpływ na ciało, jak i na ducha
czujemy się ospali, zmęczeni, przygnębieni i zestresowani.
Brak aktywności może być czynnikiem sprzyjającym rozwojowi zaburzeń snu i koncentracji.
Wpływ sportu na zdrowie psychiczne to także relacja pomiędzy aktywnością fizyczną a snem.
Uprawianie sportu powoduje, poza zmęczeniem:
- szybsze zasypianie,
- lepszą jakość snu i wydłużenie fazy snu głębokiego, podczas której organizm się regeneruje.
Wszystko to sprawia, że czujemy się lepiej, jesteśmy bardziej wypoczęci, szczęśliwsi i z optymizmem wchodzimy w każdy nowy dzień.
autor: Agnieszka Obrzazgiewicz