Jeśli w dzieciństwie musiałeś/aś „uciekać” przed nadopiekuńczością lub „dogonić” obojętnych rodziców, ta dynamika trwa przez całe życie. Intensywność wyścigu zależy od tego, jak wysoko uczestnicy takiej relacji osiągnęli poziom lęku przed intymnością lub unikania. Na podstawie tych parametrów wyróżnia się cztery główne typy (style) przywiązania. O tym czym jest huśtawka emocjonalna przeczytasz więcej w artykule „Na huśtawce emocji”.
Bezpieczny typ przywiązania
W dzieciństwie: Rodzice zwracali uwagę na potrzeby dziecka i prośby o pomoc oraz nawiązali dobry kontakt emocjonalny. Dziecko czuło się bezpieczne, akceptowane, nie bało się wyrażać siebie.
Znaki u osoby dorosłej:
- Nie boi się, że zostanie opuszczony lub „uduszony” przez miłość
- Ma własne zdanie i uwzględnia zdanie innych
- Nie kontroluje i nie manipuluje partnerem
- Tworzy trwałe więzi emocjonalne
Wie: relacje są bezpiecznym miejscem, w którym zawsze będą akceptowane i wspierane
Lękowy typ przywiązania (odporny na lęk)
W dzieciństwie: Rodzice nie reagowali i wykazywali niestabilność: na przemian obojętność i troska. Potrzeby dziecka nie były zaspokajane.
Znaki u osoby dorosłej:
- Boi się, że zostanie porzucony i odrzucony
- Przywiązuje dużą wagę do reakcji partnera
- Potrzebuje ciągłego zapewniania
- Trudno jest oddzielić się od partnera, nie jest łatwo się bronić
- Trudno mu to znieść, jeśli partner spędza czas z dala od niego
Unikający typ przywiązania (unikający-odrzucający)
W dzieciństwie: Jest to typ kojarzony z doświadczeniem odrzucenia przywiązania. Na przykład, gdy rodzice są troskliwi, ale jednocześnie zimni i nie reagują na potrzeby emocjonalne dziecka. Dziecko dochodzi zatem do wniosku, że bliskie relacje są formalnością i nie da się nimi zaspokoić realnych potrzeb.
Znaki u osoby dorosłej:
- Zbliżając się do partnera, zaczyna odczuwać dyskomfort, „brak powietrza”
- Reaguje ostro na próby kontrolowania lub ograniczania go przez partnera
- Często nie przyjmuje pomocy, a także odpycha ludzi
- Przyzwyczaiłem się polegać wyłącznie na sobie
Typ przywiązania lękowo-unikający (zdezorganizowany, ambiwalentny)
W dzieciństwie: Rodzice zaszczepili dziecku strach; w dzieciństwie często dochodziło do przemocy psychicznej lub fizycznej. Potrzeby dziecka nie były zaspokajane. O tym czym jest przemoc przeczytasz więcej w artykule „Przemoc to proces.”.
Znaki u osoby dorosłej:
- Potrzebuje miłości i opieki, ale uważa, że nie jest jej godny
- Boi się intymności i czuje się bezbronny
- Uważa relacje za strefę nieprzewidywalności i niestabilności
- Ma trudności z zaufaniem partnerowi
- Zawsze spodziewa się odrzucenia, zranienia lub rozczarowania
O tym jak budować zdrowe i trwałe relacje przeczytasz więcej w artykule „Jak budować zdrowe i trwałe relacje?”.
Autor: M. Miśkiewicz