Ataki paniki, czyli zaburzenie paniczne (ang. Panic Disorder)
Ataki paniki to nagłe napady intensywnego lęku, który jest okresem intensywnej obawy i dyskomfortu. Zaczyna się nagle, bez wyraźnej przyczyny, narasta szybko i trwa co najmniej kilka minut, ale nie dłużej niż dwie godziny. Jest to zaburzenie rzadkie (3–3,5% w populacji ogólnej). Typowym okresem dla wystąpienia choroby jest 25.–44. rok życia (u nielicznych pierwsze napady zdarzają się wcześniej).
Jakie są objawy ataków paniki?
Objawy ataków paniki mogą różnić się między osobami, ale poniżej znajdują się typowe symptomy, które mogą występować:
1) Fizyczne objawy:
• Przyspieszone/ nieregularne bicie serca,
• Pocenie się lub drżenie ciała, suchość w jamie ustnej,
• Trudności z oddychaniem lub uczucie duszności,
• Ból w klatce piersiowej lub uczucie ucisku,
• Mdłości lub niestrawność,
• Zawroty głowy lub uczucie oszołomienia,
• Zimne lub gorące przypływy.
2) Emocjonalne objawy:
• Silny lęk, strach, niepokój lub panika,
• Poczucie utraty kontroli, szaleństwa lub odrealnienia,
• Strach przed śmiercią.
3) Poznawcze objawy:
• Trudności w koncentracji lub myśleniu logicznym,
• Przesadne przewidywanie negatywnych konsekwencji,
• Poczucie nierealności przedmiotów (derealizacja) czy „nierealności” samego siebie (depersonalizacja),
• Trudności w komunikowaniu się.
Jakie sa przyczyny ataków paniki?
Obecnie sądzi się, że patogeneza lęku panicznego jest wieloczynnikowa. Czynniki genetyczne, inne zaburzenia lękowe oraz nieprawidłowości neurochemiczne, takie jak zmiany w układzie nerwowym, mogą przyczyniać się do wystąpienia ataków paniki. Dodatkowo, silny stres, trudne wydarzenia życiowe, nadwrażliwość na odczucia fizyczne oraz złe nawyki zdrowotne mogą zwiększać ryzyko ich wystąpienia. Przyczyny ataków paniki są unikalne dla każdej osoby.
Co pomaga podczas trwania ataku paniki, jak się zachować i co robić?
Podczas trwania ataku paniki istnieje kilka strategii, które mogą pomóc w złagodzeniu objawów i przyspieszeniu powrotu do stanu spokoju, natomiast jest to zależne od osoby i jej objawów. Oto kilka wskazówek:
• Pozostań spokojny,
• Skoncentruj się na oddechu,
• Zmień otoczenie,
• Użyj technik relaksacyjnych,
• Rozpoznaj lęk jako atak paniki, bądź świadomy,
• Szukaj wsparcia,
• Unikaj ucieczki,
• Dotykaj pobliskich rzeczy oraz siebie, aby poczuć „realność”.
Ataki paniki nie są na stałe związane z konkretną sytuacją albo obiektem, mogą występować spontanicznie (epizody są nieprzewidywalne).
Leczenie
Leczenie ataków paniki może obejmować różne podejścia, zarówno psychologiczne, jak i farmakologiczne. Jednym z najczęściej stosowanych podejść terapeutycznych w leczeniu ataków paniki jest terapia poznawczobehawioralna (CBT), która skupia się na identyfikowaniu i zmienianiu myśli i wzorców zachowań, które przyczyniają się do ataków paniki. Drugą jest terapia poznawcza skupiająca się na identyfikowaniu i zmienianiu nieprawdziwych lub negatywnych przekonań i interpretacji. Ze strony farmakologicznej najczęściej stosowane są leki z grupy SSRI, benzodiazepiny, trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne lub łagodne neuroleptyki.
Czy można wyleczyć się z ataków paniki?
Tak, możliwe jest wyleczenie się z ataków paniki. Ataki paniki są zaburzeniem lękowym, które można skutecznie leczyć za pomocą różnych terapii i strategii. Wielu ludzi doświadcza znacznego złagodzenia objawów ataków paniki lub całkowitego wyzdrowienia po odpowiednim leczeniu.
Autor: Aleksandra Stram